نگاه ویژه به فناوری‌های نوین زمینه موفقیت  طرح ملی مسکن

کیفیت پایین، خطرپذیری، بهره‌دهی نامناسب و عمر کوتاه ساختمان‌ها در ایران در حالی حدود 30 سال ارزیابی می‌شود که در کشورهای توسعه یافته این زمان بیش از 100 سال برآورد می‌گردد. عوامل متعددی در ایجاد این شرایط نقش دارند که در کنار کاستی‌های متعدد در قوانین و عملکرد سازمان‌های مسئول و عوامل اجرایی، عدم بهینه، کارآمد و به روز بودن روش‌های اجرا و احداث ساختمان مطرح است.
وضعیت خطرپذیری ساختمان‌ها در کشور ما به گونه‌ای است که بیش از 70 درصد شهرهای ایران در معرض احتمال زمین لرزه با شدت زیاد قرار دارند. از طرفی سرانه مصرف انرژی در کشور حدود 5 برابر متوسط کشورهای در حال توسعه است. عنوان می‌شود که بیش از 60 درصد از مصرف انرژی در بخش صنعت، مستقیماً در ارتباط با تولید مصالح ساختمانی است. همچنین در خصوص مصرف انرژی در بخش خانگی و تجاری نیمی از آن در گرمایش و سرمایش ساختمان‌ها مصرف می‌شود و 40 درصد از مصرف کل انرژی را شامل می شود.
فرایند ساخت در کشور ما بسیار گران، زمان‌بر، حادثه‌ساز و ناکارآمد است. استفاده از روش‌های نوین در اسکلت و سازه ساختمان‌ها علاوه بر افزایش سرعت اجرا، امکان افزایش مقاومت در برابر بارهای وارده در حین کاهش وزن را موجب می‌سازد. مصالح و روش‌هایی هم‌اکنون در بخش سفت کاری در سطح دنیا مطرح است که وزن، زمان‌بر بودن و مشکلات اجرایی تیغه‌های سفالی مرسوم در کشور را به شدت کاهش می‌دهد.
با توجه به اهمیت مصرف بهینه انرژی، روش‌های نوین تأسیسات ساختمان عملکرد بسیار مناسبی در این زمینه دارا هستند. ترویج و کاربرد این موارد علاوه بر ارتقاء کیفیت ساختمان‌ها، کاهش هزینه‌ها و بهره‌گیری مناسب از منابع کشور را موجب می‌شود. تجربه جهانی نشان داده است که دستیابی به جایگاه واقعی فناوری‌های نوین ساخت نسبتاً زمان‌بر است اما با سیاست‌گذاری، هدف‌گذاری، برنامه‌ریزی، تدوین قوانین مناسب و مدیریت هماهنگ صنایع وابسته میسر است. در این راستا لازم است هم زمان با انجام طرح‌های پژوهشی کاربردی در کشور، سیستم‌ها و فناوری‌های مطرح روز دنیا نیز مورد بررسی دقیق قرار گرفته و امکان‌سنجی بومی‌سازی و حصول اطمینان از قابلیت انطباق آن‌ها با الگوهای ساخت و ساز متداول در کشور انجام شود. 
ساختمان‌‌سازی، صنعتی است که مدام در حال پیشرفت است و باید بتواند نیاز جمعیت رو به رشد جهان را پاسخ بدهد. این صنعت مهم می‌بایست در کمترین زمان بتواند بیشترین بازدهی را داشته و در کنار سرعت بالا باید دارای کیفیت، استحکام، زیبایی و خلاقیت هم باشد. از این جهت فناوری‌های زیادی برای رسیدن به این مهم ابداع شدند که برخی از آنها واقعا باعث بهبود و پیشرفت این صنعت شده‌اند. فناوری‌‌های نوین ساختمانی که کم هم نیستند برای کمک به صنعت ساخت ‌و ساز وجود دارند که مهندسان و معماران با استفاده از آنها هیچ محدودیتی برای ساخت و خلق ساختمان‌‌های جدید ندارند. با استفاده از این فناوری‌‌ها می‌توان ساختمان‌‌های هر چه زیباتر، با کیفیت‌تر، متنوع‌‌تر و سریع‌‌تر ساخت.
در همین خصوص سرپرست مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به تازگی با معرفی برخی از فناوری‌های نوین ساختمانی در اجرای طرح نهضت ملی مسکن از کاهش ۲۰ درصدی قیمت تمام شده در پروژه های بهره‌مند از فناوری‌های نوین خبر داد. وی درخصوص ورود شرکت‌های دانش‌بنیان و فناوری‌های نو در اجرای طرح نهضت ملی مسکن توضیح داد: «از اواسط سال گذشته سیستم خانه‌های پرینت سه بعدی در دستورکار قرار گرفت که مجوز آن صادر شد و هم اکنون در طرح نهضت ملی مسکن به عنوان الگو و نمونه در حال اجراست. سیستم‌های ساختمانی پنل‌های AAC و همچنین سیستم large panel از دیگر فناوری‌های نویی است که توسط قرارگاه شهید رجایی و قرارگاه خاتم در دست اجراست. به این فناوری‌های نوین مجوز داده شده و هم اکنون سیستم large panel قرارگاه خاتم الانبیا در مهرگان قزوین شروع شده است. با اجرای فناوری های نوینی که مجوز فعالیت دارند سه موضوع کاهش قیمت تمام شده، کاهش سرعت ساخت و ارتقای کیفیت ساخت محقق می‌شود. هم اکنون در پروژه مهرگان قزوین سیستم large panel قرارگاه شهیدرجایی که مربوط به قرارگاه خاتم و قرارگاه امام حسن است اجرایی شده و مرکز تحقیقات کار نظارت آن را در چهار نوبت انجام داده ست. در خصوص پرینت سه بعدی نیز قرار است که در مهرگان قزوین واحدهای تجاری با سیستم پرینت سه بعدی اجرا شود.»
در مجموع با توجه به شرایط خاص اقتصادی کشور و راه دشوار بسیاری از خانوده‌ها برای خانه‌دار شدن، به نظر می‌رسد دولت باید نگاه ویژه به استفاده از فناوری‌های نو برای ساخت مسکن به خصوص در پروژه نهضت ملی مسکن داشته باشد تا علاوه بر کاهش هزینه‌های تمام شده به بهبود کیفیت و افزایش عمر ساختمان‌ها نیز بینجامد.